کلاژن چیست و چه خواصی دارد؟ احتمالا شما هم کلمه کلاژن را در سال های اخیر زیاد شنیده اید و این فکر به ذهن تان رسیده است که واقعا این ماده چیست؟ احتمالا چندین سوال دیگر در موردش در ذهن دارید. ما در این مقاله پاسخ سوال تان را به طور مفصل داده ایم. کلاژن 30٪ از پروتئین بدن را تشکیل می‌دهد.
این ماده ساختار، پشتیبانی یا استحکام پوست، عضلات، استخوان‌ها و بافت‌های همبند را فراهم می‌کند. تحقیقات علمی در مورد اکثر مکمل‌های کلاژن کم است، اما یک رژیم غذایی متعادل، مواد اولیه مورد نیاز بدن را برای کمک به ساخت طبیعی کلاژن فراهم می‌کند. با بلاگ السا همراه باشید!
کلاژن چیست و چه خواصی دارد؟
چنانچه گفتیم کلاژن فراوان‌ترین پروتئین در بدن شماست. حدود 30٪ از کل پروتئین بدن شما را تشکیل می‌دهد. کلاژن بلوک سازنده اصلی پوست، عضلات، استخوان‌ها، تاندون‌ها و رباط‌ها و سایر بافت‌های همبند بدن شماست. این ماده همچنین در اندام‌ها، رگ‌های خونی و پوشش روده یافت می‌شود.
پروتئین‌ها از اسیدهای آمینه ساخته می‌شوند. اسیدهای آمینه اصلی که کلاژن را می‌سازند، پرولین، گلیسین و هیدروکسی پرولین هستند. این اسیدهای آمینه با هم گروه‌بندی می‌شوند تا فیبریل‌های پروتئینی را در یک ساختار مارپیچ سه‌گانه تشکیل دهند. بدن شما همچنین برای ساخت مارپیچ سه‌گانه به مقدار مناسبی از ویتامین C، روی، مس و منگنز نیاز دارد.
کلاژن چه کاری انجام می‌دهد؟
نقش اصلی کلاژن، ایجاد ساختار، استحکام و پشتیبانی در سراسر بدن است.
نقش‌های خاص کلاژن عبارتند از:
- کمک به تشکیل فیبروبلاست‌ها در درم (لایه میانی پوست) که به رشد سلول‌های جدید کمک می‌کند.
- ایفای نقش در جایگزینی سلول‌های مرده پوست.
- ایجاد پوشش محافظ برای اندام‌ها.
- ایجاد ساختار، استحکام و خاصیت ارتجاعی به پوست.
- کمک به لخته شدن خون.
با افزایش سن چه اتفاقی برای کلاژن می‌افتد؟
بدن با افزایش سن کلاژن کمتری تولید می‌کند و کلاژن موجود با سرعت بیشتری تجزیه می‌شود. کلاژن همچنین از نظر کیفیت نسبت به زمانی که جوان‌تر بودید، پایین تر است. زنان پس از یائسگی کاهش قابل توجهی در تولید کلاژن تجربه می‌کنند. برای همه طبیعی است که پس از ۶۰ سالگی کاهش تولید کلاژن را تجربه کنند.
آیا می‌توانم تشخیص دهم که آیا سطح کلاژن بدنم در حال کاهش است؟ کلاژن قابل اندازه‌گیری نیست – مثلاً در آزمایش خون – اما نشانه‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد سطح کلاژن شما در حال کاهش است. این علائم و نشانه‌ها عبارتند از:
- پوستی که چروکیده یا شل شده است.
- توخالی شدن اطراف چشم‌ها و صورت.
- کوچک شدن، ضعیف شدن عضلات و درد عضلات.
- تاندون‌ها و رباط‌های سفت‌تر و کم‌انعطاف‌تر.
- درد مفاصل یا آرتروز ناشی از غضروف فرسوده.
- از دست دادن تحرک به دلیل آسیب یا سفتی مفاصل.
- مشکلات دستگاه گوارش به دلیل نازک شدن پوشش دستگاه گوارش.
- مشکلات جریان خون.
چه عادات سبک زندگی به کلاژن آسیب می‌رساند؟
با اجتناب از این عادات سبک زندگی، خطر آسیب کلاژن را کاهش دهید:
عادت‌هایی که به کلاژن آسیب می‌رسانند عبارتند از سیگار کشیدن، قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور UV، خوردن قند و کربوهیدرات.
از این عوامل که می‌توانند سطح کلاژن را در بدن شما کاهش دهند، اجتناب کنید:
- سیگار کشیدن. سیگار کشیدن تولید کلاژن را کاهش می‌دهد. به کلاژن و الاستین آسیب می‌رساند و منجر به چین و چروک و بهبود آهسته زخم می‌شود. نیکوتین رگ‌های خونی نزدیک سطح پوست را منقبض و از رسیدن اکسیژن و مواد مغذی جلوگیری می‌کند.
- خوردن بیش از حد قند و کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده. قند به پروتئین‌ها می‌چسبد تا محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته را تشکیل دهد. این مولکول‌ها به پروتئین‌های مجاور آسیب می‌رسانند و باعث می‌شوند کلاژن ضعیف، خشک و شکننده شود.
- قرار گرفتن در معرض نور ماوراء بنفش. نور خورشید بیش از حد تولید کلاژن را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود کلاژن سریع‌تر تجزیه شود. نور خورشید ماوراء بنفش باعث ایجاد چین و چروک می‌شود. از قرار گرفتن بیش از حد در معرض آفتاب خودداری کنید و همیشه هنگام بیرون رفتن از کرم ضد آفتاب (SPF 30 و بالاتر) استفاده کنید.
برای کند کردن علائم پیری چه کاری می‌توانم انجام دهم؟
برای کاهش اثرات پیری پوست، هر روز از کرم ضد آفتاب استفاده کنید. قرار گرفتن در معرض نور ماوراء بنفش (UV) به کلاژن آسیب می‌رساند. از محصولاتی با فاکتور محافظت در برابر آفتاب (SPF) 30 یا بالاتر استفاده کنید. در فضای باز از کلاه لبه پهن، عینک آفتابی با محافظ UV و پیراهن و شلوار آستین بلند سبک استفاده کنید. برای محافظت بیشتر، به دنبال لباس‌هایی با برچسب فاکتور محافظت در برابر اشعه ماوراء بنفش باشید. از تخت‌های برنزه کننده خودداری کنید.
یک رژیم غذایی متعادل مانند رژیم غذایی مدیترانه‌ای داشته باشید که سرشار از سبزیجات، لوبیا، غلات کامل، آجیل و میوه‌ها و مقدار متوسطی از غذاهای دریایی، گوشت، مرغ، لبنیات و تخم مرغ است.
کلاژن چگونه در حیطه پزشکی و آرایشی استفاده می‌شود؟
کلاژن می‌تواند تجزیه، تبدیل و دوباره به بدن شما جذب شود. کاربردهای گسترده‌ای در پزشکی و آرایشی دارد. کلاژن مورد استفاده برای اهداف پزشکی از انسان، گاو، خوک یا گوسفند به دست می‌آید. موارد استفاده عبارتند از:
- فیلرهای پوستی. تزریق کلاژن می‌تواند فرورفتگی‌های کم‌عمق پوست شما، مانند خطوط و چین و چروک‌ها را پر کند.
- پانسمان زخم. کلاژن با جذب سلول‌های جدید پوست به زخم، به بهبود زخم‌ها کمک می‌کند.
- پریودنتیکس. کلاژن به عنوان مانعی برای جلوگیری از تبدیل بافت لثه با رشد سریع به زخم در دندان عمل می‌کند و به سلول‌های دندان زمان لازم برای بازسازی را می‌دهد.
- پروتزهای عروقی. پیوندهای بافت کلاژن اهداکننده برای بازسازی شریان‌ها، کمک به بازسازی اعصاب محیطی و ساخت پروتزهای رگ‌های خونی استفاده شده‌اند.
آیا خوردن غذاهای غنی از کلاژن سطح کلاژن را در بدن من افزایش می‌دهد؟
کلاژن نمی‌تواند به طور کامل توسط بدن شما جذب شود. بدن پروتئین‌های کلاژنی را که می‌خورید به اسیدهای آمینه تجزیه می‌کند. بنابراین خوردن غذاهای غنی از کلاژن مستقیماً منجر به افزایش سطح کلاژن در بدن شما نمی‌شود.
با این حال، بسیاری از غذاهایی که مواد اولیه لازم برای تولید کلاژن را فراهم می‌کنند، می‌توانند به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم مصرف شوند. این غذاها حاوی اسیدهای آمینه پرولین و گلیسین هستند. ویتامین C، روی و مس نیز برای این فرآیند مورد نیاز هستند. غذاهایی که حاوی این اسیدهای آمینه، ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند را در این مقاله بخوانید:
بهترین غذاهای کلاژن ساز؛ 11 ماده غذایی که به تولید کلاژن کمک می‌کنند
تحقیقات در مورد اثربخشی مکمل‌های کلاژن چه می‌گویند؟
کمبود کارآزمایی‌های تصادفی کنترل‌شده در مورد مکمل‌های غذایی (استاندارد طلایی برای آزمایش اثربخشی داروها) وجود دارد. معدود مطالعاتی که انجام شده است نشان داده است که پپتیدهای کلاژن احتمالاً برای بهبود هیدراتاسیون پوست و خاصیت ارتجاعی پوست مؤثر هستند. همچنین احتمالاً برای تسکین درد و بهبود عملکرد مفاصل در افراد مبتلا به آرتروز زانو مؤثر است.
نکات مهمی که باید در مورد علم پشت مکمل‌ها بدانید:
سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) مکمل‌های کلاژن را تنظیم نمی‌کند. آن‌ها برای تأیید، نیازی به آزمایش‌های تصادفی دوسوکور، کنترل‌شده با دارونما که داروها انجام می‌دهند، ندارند. تولیدکنندگان مکمل‌ها قبل از عرضه محصولات خود به بازار، نیازی به اثبات ایمنی یا اثربخشی آن‌ها ندارند. بسیاری از مطالعات انجام شده با مکمل‌ها توسط صنعت مکمل تأمین مالی می‌شوند یا نویسندگان مطالعه با صنعت مکمل‌ها ارتباط مالی دارند.
مشخص نیست که آیا مکمل‌های کلاژن همان کاری را که برچسب رویشان گفته، انجام می‌دهند یا خیر.
در نهایت، به خاطر داشته باشید که مصرف پپتیدهای کلاژن – از غذاها یا مکمل‌ها – نمی‌تواند به جایی که می‌خواهید استفاده شود، هدایت شود. بدن شما از این پپتیدها برای هر چیزی که نیاز دارد، چه کلاژن باشد و چه پروتئین، استفاده می‌کند.
بهترین روش تحریک کلاژن سازی در پوست
لیزر CO2 فرکشنال یکی از پیشرفته‌ترین دستگاه‌های زیبایی پوست است. این نوع لیزر برای برداشتن دقیق لایه‌های پوست استفاده می‌شود و امکان بازسازی و احیای مؤثر پوست را فراهم می‌کند. این لیزر با انتشار پرتو نوری که شبکه‌ای از آسیب‌های میکروسکوپی ایجاد می‌کند، فرآیندهای ترمیم پوست را تحریک می‌کند. این امر تولید کلاژن را افزایش می‌دهد و به این ترتیب بازسازی پوست را تسریع می‌کند.
لیزر فرکشنال CO2 چگونه کار می‌کند؟
لیزر فرکشنال CO2 با انتشار پرتوهای ریز نور که باعث ایجاد آسیب‌های میکروسکوپی در پوست می‌شوند، کار می‌کند. این آسیب‌های میکروسکوپی توسط بافت سالم احاطه شده‌اند که روند بهبود پوست را تسریع می‌کند. پوست با شروع فرآیندهای ترمیمی که شامل تولید کلاژن و الاستین جدید است، به این آسیب‌های میکروسکوپی پاسخ می‌دهد. این امر باعث می‌شود لیزر CO2 فرکشنال در درمان انواع مشکلات پوستی مانند جای زخم، چین و چروک و هایپرپیگمنتاسیون مؤثر باشد.
کلام پایانی
با هم دیدیم که کلاژن چیست و چه خواصی دارد. واقعیت این است که با افزودن غذاغهای خاصی می توانید میزان کلاژن سازی را در بدن تان افزایش دهید اما این روش صبر و مداومت می خواهد. اما اگر عجله دارید که زودتر نتیجه بگیرید لیزر Co2 فرکشنال یک روش عالی برای تحریک کلاژن سازی است. همچنین در صورتی که به دنبال کرم های جوانساز پوست هستید برندهای موثر زیادی در بازار موجود هستند که پیکوتک یکی از آنهاست!
